Doorbraakpijn is een tijdelijke acute – vaak hevige – pijn of toename van pijn die optreedt ondanks voldoende medicatie voor de chronische achtergrondpijn. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de typering, diag­ nostiek en behandeling van doorbraakpijn met speciale aandacht voor opioïden. De veelvuldig toegepaste orale opioïden (morfine, oxycodon, hydromorfon, methadon) hebben een langzame inwerkingstijd (onset) en wor­den beschouwd als onvoldoende effectief. Met nieuwe technieken kan tegenwoordig fentanyl in hoge concen­traties worden toegediend. Fentanyl geeft transmucosaal, buccaal, sublinguaal of intranasaal toegediend een snellere en betere analgesie dan placebo of orale morfine. Patiënten die deze middelen gaan gebruiken moeten minimaal een dagdosis van 60 mg morfine hebben of een equivalente dosis van een andere opioïd (oxycodon 30 mg, fentanyl 25 μg/uur). Geadviseerd wordt de fentanyldosis te titreren vanaf de laagst beschikbare dosis. Onder­ling lijken de fentanylpreparaten in onset verschil te vertonen, maar dit dient in vervolgstudies nader onderzocht te worden.