Voor de behandeling van pijn bij kanker zijn er vele mogelijkheden. Medicijnen zijn hiervan de belangrijkste middelen en al meer dan 25 jaar is de WHO-ladder daarbij een goede hulp. Medicijnen hebben een snelle inwerking, een goed klinisch effect en relatief lage kosten. Bij voortschrijding van de ziekte en toename van de pijn zijn opioïden een belangrijke keus. Het merendeel van de patiënten komt uit met de orale en transdermale toedieningsvorm, maar in de laatste weken van het leven zal ongeveer 60% een andere toedieningsweg (bv. subcutaan of epiduraal) nodig hebben.

Voor de behandeling van milde tot matige pijn (NRS 1-6) is een keuze van paracetamol en/of een NSAID over het algemeen afdoende. Paracetamol is vanwege de effectiviteit en tolerantie de eerste en veiligste keus. Bij een onvoldoende effect is een combinatie met een NSAID te adviseren. Het meest toegepast zijn diclofenac, naproxen en ibuprofen. Het bijwerkingenprofiel van de NSAID’s op maag, nier en hart beperkt het langdurig gebruik bij risicogroepen. Hoewel de COX-2-selectieve NSAID’s een betere tolerantie hebben op gastro-intestinaal gebied, is dit niet specifiek aangetoond bij patiënten met pijn bij kanker.

Het gebruik van adjuvante analgetica bij angsten en depressies heeft een positief effect, vooral op het neuropathische gedeelte van de pijn. Bij de behandeling van ernstige neuropathische pijn zijn opioïden echter toch de eerste keus: anti-epileptica en antidepressiva zijn beide geïndiceerd, maar houdt rekening met een inwerkingstijd van enkele weken.

Heeft de patiënt ernstige pijn in een vergevorderd stadium dan is het juist aan te bevelen om direct te starten met een sterk werkend opioïd in een lage dosis. Deze aanpak heeft tot resultaat dat de patiënt sneller minder pijn ervaart, meer tevreden is en minder dosisverandering nodig heeft.